Ząbkowanie a sen dziecka
- Monika Huntjens
- 5 kwi
- 5 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 18 maj
Jedną z przyczyn większych trudności we śnie dziecka może być ząbkowanie. Potwierdzają to badania wskazując jednocześnie najczęściej występujące objawy, które towarzyszą pojawianiu się nowych ząbków. W tym wpisie znajdziecie najważniejsze informacje o wpływie ząbkowania na sen dziecka m.in. po to, aby ustrzec się sytuacji, której problemy ze snem mają inną przyczynę (np. somatyczną) i wymagają porady lekarskiej.
Kiedy rozpoczyna się etap ząbkowania w życiu dziecka?
Normy są szerokie! Na przykład Amerykańska Akademia Pediatrii wskazuje wiek między 4. i 7. miesiącem życia (zaznaczając jednocześnie, że u niektórych dzieci pierwszy ząbek pojawi się dopiero po ukończeniu 12.mż - mówimy wtedy o opóźnionym ząbkowaniu), a Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne - na wiek między 6. i 10. miesiącem życia. Oczywiście, jeśli macie jakiekolwiek obawy i pytania - najlepiej jest porozmawiać z pediatrą Waszego maluszka.
Warto także podpytać własnych rodziców w jakim wieku (i czy bardzo boleśnie) ząbkowaliście - to dlatego, że uważa się, że przebieg wyrzynania się zębów w 70% zależy od uwarunkowań genetycznych!
Czy wyrzynanie się ząbków i ząbkowanie oznacza to samo?
Otóż nie: WYRZYNANIE SIĘ ząbków rozpoczyna się na długo przed ZĄBKOWANIEM, czyli ukazaniem się ząbka w jamie ustnej dziecka.
Wyrzynanie to proces, w którym można wyróżnić 3 etapy: pierwszy to etap wewnątrzkostny (ząbka nie widać jeszcze w jamie ustnej, pokonuje drogę od kości szczękowej lub kości żuchwy w stronę dziąsła), drugi to etap penetracji błony śluzowej (wtedy ząbek jest wyczuwalny pod dziąsłem), trzeci to etap nadkostny (korona zęba jest już widoczna w buzi dziecka).
Kolejność wychodzenia ząbków - uśredniony wzór wyrzynania się zębów mlecznych
Jak wygląda ząbkowanie (siekacze)?
DZIEŃ 1 - początek ząbkowania, opuchnięte dziąsła, niewielkie dolegliwości bólowe
1,5 tygodnia - ostre ząbkowanie, biała kreska na dziąśle, większa drażliwość i wyraźne dolegliwości bólowe NAJWIĘKSZE PROBLEMY ZE SNEM PRZEZ OKOŁO 3 DNI
2 tygodnie - korony ząbków są już na wierzchu, dolegliwości ustępują
1 miesiąc - ząbki w połowie wyżęte, koniecznie rozpocznijcie je myć!
Źródło materiałów: Instagram/@the.dentistmom
Objawy ząbkowania
Ząbkowaniu mogą towarzyszyć OBJAWY MIEJSCOWE:
zaczerwienienie i obrzmienie dziąsła w okolicy wyrzynającego się zęba, a po kilku dniach - wyraźna biała kropka lub kreska na dziąśle
zapalenie dziąsła w miejscu wyrzynania się ząbka
zasinienie błony śluzowej nad wyrzynającym się ząbkiem
zapalenie ropne mieszka zębowego lub zapalenie kości (bardzo rzadko!)
Oraz OBJAWY OGÓLNE:
silne ślinienie się, ale uwaga, około 3-4.mż rusza praca ślinianek i drobnych gruczołów ślinowych, a maluszek nie potrafi jeszcze sprawnie połykać śliny, zatem silnie ślinienie się przed 6.mż u większości niemowlaczków nie zapowiada jeszcze pierwszych ząbków; dużo więcej śliny może powodować podrażnienia skóry wokół ust, na brodzie i/lub szyi dziecka (to wina enzymów ślinowych!)
zaczerwienione, obrzmiałe i bolesne dziąsła w okolicy wyrzynającego się zęba, a po kilku dniach - wyraźna biała kropka lub kreska na dziąśle
gryzienie twardych przedmiotów, a tak naprawdę - gryzienie wszystkiego z preferencją na twarde, zimne przedmioty ;)
gorszy apetyt
u niektórych dzieci - dodatkowo:
podwyższona temperatura ciała, ale nie gorączka; jeśli podczas ząbkowania temperatura u Waszego dziecka wzrosła do 38,5 stopnia Celsjusza lub więcej, koniecznie skontaktujcie się z lekarzem!
wodnisty katar, który może wpływać na samopoczucie dziecka
biegunka, która może przynieść podrażnienie skóry pod pieluszką
niepokój, gorsze samopoczucie (a więc większa potrzeba bliskości - przylegania do mamy/taty), marudzenie (ale nie intensywny płacz!)
gorszy sen związany z dolegliwościami bólowymi, ale również z krótszymi drzemkami i gorzej dosypianymi nocami (większe zmęczenie!)
Jak ząbkowanie wpływa na sen dziecka?
Ząbkowanie może przebiegać inaczej u każdego dziecka - jak już wiecie, przyjmuje się, że w 70% zależy to od uwarunkowań genetycznych.
Jeśli chodzi o sen, to często spotykam się z podejściem rodziców, że trudność we śnie dziecka wiąże się z ząbkowaniem: czekają na pierwszy lub kolejny ząbek tygodniami, a nawet dłużej, i nie podejmują właściwych działań, aby pomóc maluszkowi spać lepiej.
Kiedy u Waszego maluszka faktycznie rozpocznie się ząbkowanie, spodziewajcie się przede wszystkim krótszych drzemek i gorzej dosypianych poranków - to "wina" swędzących/bolących dziąsełek wtedy, gdy sen jest płytki, trudny (te dolegliwości wyraźnie widać na 24-72 godziny przed pojawieniem się ząbka na wierzchu).
Ząbkowanie nie przynosi większych trudności przy zasypianiu. Ale w połączeniu z trudniejszymi drzemkami i rozpoczynaniem dnia o świcie, może przynieść na koniec dnia większe zmęczenie. Jeśli więc wyraźnie widzicie, że Wasze dziecko jest gotowe na odpoczynek wcześniej niż zwykle - skróćcie czas aktywności/przyspieszcie porę snu (porę drzemki lub porę snu nocnego) o 15-30 minut. Jeśli tego nie zrobicie, a będziecie próbować odłożyć maluszka na sen o dotychczasowej porze - w zasypianiu przeszkadzać mu będzie nadmierne zmęczenie (przemęczenia), a nie nowy ząbek.
Ząbkowanie u dzieci w wieku 6-8 miesięcy (lub młodszych, jeśli ten proces rozpoczął się wcześniej) może zaburzać łaknienie, czyli przynieść pogorszenie się apetytu w ciągu dnia. Oznacza to niekiedy, że w nocy pojawi się jedno dodatkowe karmienie. To chwilowa sytuacja, kiedy dolegliwości związanie z ząbkowaniem ustąpią, to dodatkowe karmienie zniknie. Taka sytuacja dotyczy zwłaszcza dziecku, które potrafią samodzielnie zasypiać, czyli ogólnie dobrze radzą sobie ze snem. Jeżeli jednak nie zauważacie wyraźnie mniejszego apetytu, nie musicie w nocy "pocieszać jedzeniem", ponieważ może to prowadzić do większych trudności w przywróceniu spokojnych nocy, kiedy ostre ząbkowanie minie.
Zdrowy maluszek w nocy potrzebuje przede wszystkim spać,! Po ukończeniu przez dziecko 6 miesięcy możecie oczekiwać, że liczba nocnych karmień spadnie do dwóch, a po 9. miesiącu życia dziecko będzie budzić się na nocne mleczko tylko raz. W końcówce 1. roku życia powinno już całkowicie przesypiać noce.
Ząbkowanie może przynieść niespokojne noce - w nocy silniej odczuwamy ból. Ząbkujące dzieciątko może więc częściej budzić się i potrzebować ukojenia (jeśli Wasz maluszek potrafi samodzielnie zasypiać - zawsze odczekajcie 1-2 minutki przy takiej pobudce... ciągły, niepofragmentowany sen jest bezcenny, więc warto dać mu szansę na szybki i samodzielny powrót do snu - jeżeli tak się nie stanie, pomożecie mu!). Ukojenie najszybciej przyniesie przytulenie się do mamy lub taty - to dlatego, że dzięki dotykowi w organizmie dziecka pojawi się oksytocyna, hormon miłości i przywiązania. Oksytocyna to jedna z substancji, która uwalniana jest w odpowiedzi na ból, aby pomóc organizmowi wyciszyć go i zmniejszyć dyskomfort. Oksytocyna obniża poziom stresu - zmniejsza stężenie kortyzolu w organizmie. Dlatego na wszelkie smuteczki związane z ząbkowaniem najlepszy dla dziecka jest dłuższy przytulas w ramionach rodziców.
Jeśli wyraźnie widzicie, że ząbkowanie przebiega u Waszego maluszka boleśnie - nie obawiajcie się podać mu na noc leku przeciwbólowego - z ibuprofenem lub paracetamolem. Ibuprofen oprócz właściwości przeciwbólowych i przeciwgorączkowych ma także działanie przeciwzapalne, a przy ząbkowaniu na dziąsełku pojawia się stan zapalny. Oczywiście, nie chodzi o to, aby leki podawać dziecku tygodniami, ale przez te kilka dni, kiedy wyraźnie widzicie, że wychodzący ząbek przynosi dziecku ból. Skonsultujcie się w tej sprawie z pediatrą! Podając np. syrop przeciwbólowy wieczorem, jeszcze przed porą rytuału przedsennego, umożliwicie dziecku spokojny sen przez 6-8 godzin w pierwszej części nocy, czyli wtedy, gdy w naszych organizmach zachodzi najgłębsza regeneracja.
Polecane produkty:
Jeśli moje zalecenia okazały się pomocne, możesz postawić mi kawkę:
