Komfort snu

Wysoki komfort snu przyniosą dziecku właściwe rozwiązania dotyczące jego MIEJSCA SNU, UBRANKA NA SEN oraz PRZYTULANKI. O prostych rozwiązaniach na właściwy komfort snu dowiesz się więcej z tego wpisu!

STAŁE MIEJSCE SNU

Aby przejść ze stanu czuwania w stan snu każdy z nas musi wyciszyć się i zrelaksować. Te miłe odczucia zapowiadając sen pojawią się szybciej, jeśli nasza sypialnia jest przygotowana we właściwy sposób i wzmacnia procesy biologiczne prowadzące do snu (o tym piszę więcej TUTAJ), ale także jeśli w naszym miejscu snu czujemy się bezpiecznie.

Odczuwany przy zasypianiu spokój, ukojenie i wysokie poczucie bezpieczeństwa to klucz do .wysokiego komfortu snu.

Aspekt bezpieczeństwa jest niezwykle ważny dla naszych mózgów - patrzą one na świat właśnie w taki sposób, tzn. zawsze oceniają otoczenie pod kątem naszego bezpieczeństwa, a nowe, nieznane miejsca automatycznie uznawane są za niebezpieczne. Dlatego tak ważne jest zaznajamianie z jego łóżeczkiem od pierwszych chwil życia maluszka - aby w łóżeczku dziecko czuło się komfortowo i bezpiecznie. A jeśli dotychczas Wasze dziecko nie spało w łóżeczku, to zalecam stopniowo zaznajamiać je z tym miejscem nie tylko w czasie aktywności, podczas wspólnych zabaw, ale także podczas przygotowań do snu.

W Programie WYSPANA MAMA o nauce dobrego snu u dzieci opisuję moją autorską metodę pomagającą wprowadzić łóżeczko do sfery snu maluszka zanim jeszcze zaczniecie uczyć Wasze dziecko zasypiać w nim. Jest to szczególnie ważne podczas nauki samodzielnego zasypiania u dzieci, które dotychczas zasypiały podczas karmienia, kołysane na rękach lub na dużym łóżku rodziców. Brzmi to dobrze, prawda? Przecież nie chcemy "rzucać dziecka na głęboką wodę"! Chcemy, aby dobrze poznało łóżeczko i poczuło się w nim komfortowo, zanim zacznie w nim zasypiać (Program WYSPANA MAMA takim właśnie podejściem do zmian wokół snu wyróżnia się na polskim rynku... ukończyłam studia na kierunku psychologia dziecka, czyli komfort maluszka jest dla mnie bardzo ważny!).

PRZYTULANKA

Przytulanka to mała rzecz, ale ogromna pomoc przy śnie dziecka... ten obiekt przywiązania pomaga dziecku w momencie odseparowania od opiekunów – zwłaszcza od ukochanej mamy. Przypomina,  że rozstanie nie oznacza zerwania więzi, zatem wzmacnia u dziecka poczucie bezpieczeństwa. To z kolei przekłada się na lepiej przesypiane noce u niemowląt po 4. miesiącu życia, które śpią już w cyklicznej strukturze snu: między cyklami snu, kiedy maluszek naturalnie lekko wybudza się, przytulanka pomaga mu uspokoić się i wyciszyć. W nieco późniejszym wieku przytulanka pełni też funkcję łącznika między dzieckiem a rodzicami – dziecko kojarzy ją z domem, co dodaje mu spokoju i pomaga przejść do większej samodzielności. Może też ułatwić mu odnalezienie się w trudniejszych sytuacjach, np. w pierwszych dniach w żłobku lub przedszkolu albo podczas wizyty u lekarza.

Przytulanka oznacza zazwyczaj coś miękkiego, łatwo chłonącego zapachy, zwłaszcza zapach mamy (warto więc nową lub świeżo wypraną przytulankę ponosić przez parę godzin na sobie), a także nadającego się do miętoszenia w rączkach, ewentualnie do ssania.

W psychologii przytulanka nazywana jest obiektem przejściowym (D.Winnicott) lub obiektem zastępczym (J.Bowlby).

Warto wiedzieć, że zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP) oraz Komisji ds. Bezpieczeństwa Produktów Konsumenckich (CPSC) w pierwszym roku życia, ze względu na ryzyko SIDS (Syndrom Nagłej Śmierci Łóżeczkowej), dziecko powinno spać w całkowicie pustym łóżeczku: bez poduszki, kocyka, kołderki, ochraniaczy na szczebelki, pozycjonerów, zabawek-maskotek oraz innych miękkich przedmiotów. Natomiast australijska organizacja szerząca wiedzę o bezpiecznym śnie dziecka - Red Nose Australia - dopuszcza wprowadzenie bezpiecznej przytulanki na czas snu maluszka po 7. miesiącu życia. O bezpiecznym łóżeczku przeczytacie więcej informacji TUTAJ.

Co może wydarzyć się, kiedy śpiący malec zbyt mocno przytuli buzię do miękkiej powierzchni? Dobrze pokazuje to ten MATERIAŁ FILMOWY: dziecko (manekin) wdycha powietrze, które właśnie wypuściło noskiem, czyli oddycha powietrzem o wysokim stężeniu dwutlenku węgla. Jeśli nie zmieni pozycji główki, to ryzyko asfiksji – głębokiego niedotlenienia organizmu spowodowanego zaburzeniami oddychania lub właśnie brakiem tlenu w powietrzu – wzrasta z każdą mijającą minutą. Z tego powodu tak ważne jest odkładanie dziecka na sen od pierwszych dni życia zawsze na plecki, nigdy na brzuszek. I, również z tego powodu, odradzam sen z maluszkiem we wspólnym łóżku.

Na szczęście dostępne są bezpieczne przytulanki, nawet dla najmłodszych dzieci. Ważne są tutaj zarówno wymiary przytulanki (początkowo nie więcej niż 35x35cm i najlepiej z supełkiem na jednym z rogów), jak i materiał, z jakiego jest wykonana (początkowo wyłącznie lekki i przewiewny, np. bawełna muślinowa). Przed zakupem zapoznajcie się z atestami i/lub certyfikatami, jakie posiada wybrany przez Was produkt.

Moi faworyci? Na początek (0-4mż) polecam Wam bezpieczne przytulanki DouDou marki Lullalove, które ze wględu na mały rozmiar oraz przewiewny materiał można wprowadzać już u wcześniaczków:

Na hasło wyspanamama otrzymasz 15% rabatu :)

Po 7.mż proponuję nieco większą przytulankę - ciągle w typie "szmatki", ale z główką zwierzaczka. Mój wybór to przytulanka marki Aden & Anais uszyta z przewiewnej bawełny i - co ma znaczenie dla maluszka - z satynowym obszyciem, To jedwabne w dotyku wykończenie przepuszczane przez paluszki maluszka pomaga mu szybko odpłynąć w sen! Tę przytulankę możecie kupić TUTAJ. posłuży Waszemu dziecku długo!

W pierwszym roku życia unikajcie więc typowych maskotek - jako przytulanka lepiej sprawdzi się szmatka z główką zwierzątka. Maskotka będzie dla dziecka bezpieczna dopiero po 15. miesiącu życia. Wspaniały wybór przytulanek-maskotek znajdzieice w sklepach IKEA.

JAK WPROWADZIĆ PRZYTULANKĘ?

Bezpieczną przytulankę można wprowadzać od pierwszych dni życia – noworodki rozpoznają zapach mamy w chwili narodzin, więc jeśli mama ponosi przytulankę na sobie, będzie ona działać kojąco na maluszka w porze wyciszania i zasypiania. Po zaśnięciu można wyjąc przytulankę z łóżeczka, ta zmiana nie wpłynie negatywnie na sen dziecka.

U dzieci po 4. miesiącu życia najlepiej jest, jeśli przytulanka towarzyszy maluszkowi od etapu rytuału przedsennego aż do porannej pobudki (lub do pobudki z drzemki). Po wejściu do sypialni umieśćcie ją pomiędzy sobą a dzieckiem np. kładąc ją sobie na ramieniu, a po odłożeniu maluszka do łóżeczka połóżcie ją przy jego główce, możecie także podawać delikatny materiał przytulanki do rączek dziecka i/lub delikatnie głaskać nim jego policzek. Starsze niemowlaczki i małe dzieci sięgają po przytulanki samodzielnie.

Oczywiście, nie każde dziecko od razu zaakceptuje przytulankę – dajcie mu na to czas, na początek wystarczy, że przytulanka towarzyszyć mu będzie podczas przygotowań na sen i w czasie snu. Z czasem maluszek dostrzeże ją i zacznie z niej korzystać.

UBRANKO NA SEN

Z pewnością wygodne ubranko na sen również wspierać będzie dobry sen maluszka. Ubranko powinno być przede wszystkim bezpieczne, wygodne i praktyczne. Co to konkretnie oznacza?

BEZPIECZNE

• Dolna część otulacza musi być wyraźnie szersza. To dlatego, że zbyt ścisłe otulanie nóżek noworodka może prowadzić do dysplazji stawów biodrowych. Dodatkowo, dziecko powinno mieć możliwość ułożenia rączek przed sobą, aby - w razie przypadkowego przekręcenia się na brzuszek - mogło podeprzeć na nich główkę.

• Dobry śpiworek powinien uniemożliwić nawet najbardziej pomysłowemu malcowi samodzielnie zdjęcie go z siebie.

• W bezpiecznym ubranku na sen dziecku powinno być ciepło, ale nie za ciepło; przegrzanie jest dla maluszków bardzo niebezpieczne! Unikajcie przegrzewania, które jest dla maluszka bardzo niebezpieczne. Zimniejsze lub wręcz zimne paluszki, uszka, nosek i policzki u spokojnie śpiącego dziecka to dobry znak. O ile skóra na karczku jest ciepła i sucha, Waszemu maluszkowi nie jest zimno.

WYGODNE

• Ubranko na sen powinno umożliwiać maluszkowi przyjęcie najwygodniejszej pozycji do snu. Nie warto kupować śpiworków "na długo", ponieważ początkowo taki produkt będzie dla maluszka po prostu za duży i może niewygodnie owijać się wokół jego ciałka (małe dziecko zmienia pozycję ciała w nocy o wiele częściej, niż my, dorośli). Dodatkowo, przy źle dobranym, zbyt dużym rozmiarze śpiworka, maluszek może się w nim "chować, czyli wpaść do środka, a taka sytuacja jest już bardzo niebezpieczna. Przy zmianie śpiworka jego rozmiar dobierajcie do aktualnych potrzeb - posłuży Waszemu maluszkowi przez minimum pół roku, a im dziecko starsze, tym dłużej. Typowe rozmiary śpiworków to (przynajmniej) 0-6 miesięcy, 6-18 miesięcy i 18-36 miesięcy.

• Wygoda oznacza również możliwość dobrania grubości śpiworka do temperatury w sypialni dziecka, która zmienia się wraz z porami roku. Dzieci wybudzają się z powodu przegrzania, ale również kiedy w nocy zmarzną - najniższą temperaturę nasz organizm osiąga około 4:00 rano, wtedy też rośnie ryzyko pobudki dziecka i trudności z powrotem do snu, ponieważ w końcówce nocy przeważa bardzo płytki sen, a po przespanej prawie całej nocy maluszek nie odczuwa już tak silnej presji snu (dodatkowo pieluszka jest już pełna!).

PRAKTYCZNE

• Zarówno otulacz, jak i śpiworek, powinny być łatwe w zakładaniu/zdejmowaniu oraz umożliwiać zmianę pieluszki bez budzenia dziecka. Najlepiej, jeśli wykonane są z naturalnych materiałów (na polskim rynku dostępne sa śpiworki bawełniane, muślinowe/z bawełny muślinowej, bardzo dobre są również śpiworki Woolino z wełną z merynosów).

• Oczywiście, ubranko na sen powinno być przeznaczone do prania w pralce!

Potrzeby w zakresie snu zmieniać się będą wraz z wiekiem maluszka, poniżej proponuję Wam sprawdzone rozwiązania na każdy etap życia Waszego dziecka:

0-3 MIESIĄCE

W pierwszych miesiącach życia maluszkom w spokojnym śnie pomagać będzie spowijanie/otulanie. Polecam produkty, które gwarantują dziecku bezpieczeństwo i jednocześnie dają mu możliwość:

• przyciągania rączek do buzi i ssania ich, co pomaga uspokoić się od pierwszych chwil życia

• przybierania pozycji sprzed narodzin, czyli ręce przy serduszku, pozycja na boczku. Mimo że noworodek nie potrafi jeszcze samodzielnie zmieniać pozycji swojego ciałka, w pierwszych tygodniach życia może dążyć do przekręcania się na boczek podczas snu - tym większą uwagę należy zwrócić na jego bezpieczeństwo i korzystać z produktów, które umożliwią mu ułożenie rączek przed siebie i podparcie się na nich. Noworodki na zdjęciach poniżej zostały prawidłowo odłożone na sen na plecki, ale po krótkim czasie (bezwiednie) zmieniły pozycję ciałka.

UWAGA! Jeśli noworodek śpi w dużym łóżku rodziców, nie może być otulany - jest to bardzo niebezpieczne (tak, jak współspanie zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia dziecka)

Niektóre noworodki chcą spać z rączkami uniesionymi w górę i otulanie ich w tradycyjny sposób, czyli z rączkami ściśle ułożonymi wzdłuż ciałka, może powodować płacz i protest. Dla takich maluszków najwygodniejszy będzie otulacz Swaddle Up (rozmiar S) ETAP 1 marki Love To Dream:

Bardzo lubię także wiązany otulacz dla noworodka polskiej firmy MedBest. To wyjątkowo bezpieczny produkt, który pozostawia maluszkowi na tyle dużo przestrzeni na rączki (nie krępuje ich mocno), że w razie przekręcenia się dziecka na brzuszek będzie ono mogło podeprzeć się na nich, aby wygodniej/bezpieczniej ułożyć swoją główkę i zapewnić sobie dopływ świeżego powietrza:

3-6 MIESIĘCY

Wraz z upływem 3. miesiąca kończy się tzw. IV trymestr, czyli początkowy etap życia, w którym organizm dziecka dojrzewał do życia na tym świecie. W 4. miesiącu życia rodzicie zauważają wiele zmian w maluszku, który staje się bacznym obserwatorem rzeczywistości, często bardziej wymagającym, i zyskuje nowe umiejętności motoryczne: zaczyna powoli samodzielnie przekręcać się najpierw z plecków na boczek, następnie z plecków na brzuszek. We śnie przestaje przeszkadzać mu stopniowo zanikający odruch Moro, zatem kończy się etap spowijania/otulania na sen. Gwałtowne ruchy rączek wciąż jednak mogą powodować wybudzenia, dlatego polecam Wam kolejny produkt - otulacz-śpiworek Swaddle Up 50/50 ETAP 2 marki Love To Dream z odpinanymi rękawkami.

Kiedy tylko zauważycie, że Wasze dziecko w czasie aktywności próbuje przekręcać się na boczek/brzuszek, od razu na czas snu "uwolnijcie" jedną z rączek. Odczekajcie 2-3 dni, aż maluszek przyzwyczai się do większej swobody podczas snu, następnie odepnijcie drugi rękawek. W ten sposób w łagodny sposób przejdziecie z etapu otulania do etapu spania w śpiworku. Niektóre dzieci zyskują tę umiejętność już po 8. tygodniu życia!

Muszę dodać że - jeśli dotychczas Wasz maluszek spał w gniazdku/kokonie dla noworodka - również musicie jak najszybciej zrezygnować z tego rozwiązania, kiedy tylko zauważycie umiejętność przekręcania się na boczek/brzuszek - i również ze względu na bezpieczeństwo dziecka w czasie snu

U większości dzieci umiejętność samodzielnego przekręcania się na boczek/brzuszek pojawia się po 12. tygodniu życia, czasami jednak wcześniej, już po 8. tygodniu. Z tego powodu należy zaprzestać klasycznego otulania z rączkami wzdłuż tułowia, już po 8. tygodniu życia, nawet jeśli nie zauważycie prób przekręcania się na boczek w ciągu dnia (dziecko może po raz pierwszy zmienić pozycję ciała w nocy, kiedy nie będziecie w stanie natychmiast zareagować!). Można natomiast nadal korzystać z otulaczy, które umożliwiają dziecku podparcie się na rączkach, nawet kiedy przekręci się podczas snu na brzuszek.

Na polskim rynku dostępny jest wyjątkowy produkt ułatwiający zamianę otulacza na śpiworek: otulacz NiuNiu marki MedBest o unikalnym "kroju gwiazdki" - zaszyte rękawki hamują gwałtowne ruchy rączek, ale dziecko ma w nim dużą swobodę ruchów i może spać na boczku i na brzuszku, a jednocześnie otulacz NiuNiu powstrzymuje gwałtowny wyrzut rączek/nóżek, jaki przynosi oruch Moro:

6+ MIESIĘCY

Miejsce snu dziecka powinno gwarantować mu całkowite bezpieczeństwo - wokół śpiącego dziecka nie mogą znajdować się duże i miękkie przedmioty, takie jak poduszka, kołdra, kocyk, ochraniacze na szczebelki, przytulanki-maskotki itp. Każdy taki przedmiot zwiększa ryzyko uduszenia się maluszka we śnie. Od 5-6. miesiąca życia z pewnością zauważycie, że Wasze dziecko wiele razy zmienia pozycję ciała podczas snu, nierzadko układając się w niewygodnych na pierwszy rzut oka pozach. Jest to zupełnie naturalne - we śnie dziecka po 4.mż jest znacznie więcej snu płytkiego, a dodatkowo, maluszki nie odczuwają tak silnie "sennego paraliżu" (atonii mięśni), która u osób dorosłych oznacza bezwład ciała właśnie w płytkich fazach snu.

Od tego etapu życia warto jest ubierać maluszka na sen w śpiworek - na rynku jest bardzo duży wybór dobrych śpiworków, polecam śpiworki marki GroCompanyBag oraz śpiworki marki Natulino ze względu na ich jakość, dobry podział na rozmiary (Natulino ma ich więcej!) oraz na fakt, że występują w różnych grubościach (grubość śpiworka oznaczana jest skrótem TOG), co ułatwia dobór śpiworka zależnie od temperatury w sypialni i od pory roku.

Całoroczny śpiworek, który najlepiej nadaje się do naszych mieszkań, powinien mieć grubość między 1,0 TOG (jeżeli temperatura w sypialni przekracza 21 stopni Celsjusza) lub 2-2,5 TOG (jeśli temperatura nie przekracza 21 stopni Celsjusza, a wręcz jest znacznie niższa i wynosi 18-19 stopni Celsjusza).

Przykrywanie maluszka kocykiem/kołderką mija się z celem, jest niebezpieczne i może zaburzać sen dziecka i rodziców (martwiących się o to, czy jest mu wystarczająco ciepło).

W śpiworku maluszek powinien spać tak długo, jak tylko jest to możliwe. W pewnym momencie, może jednak śpiworek oprotestować - o tym poniżej...

10+ MIESIĘCY

Niestety, u większości dzieci śpiworek "przegrywa" z umiejętnością samodzielnego wstawania i stawiania pierwszych kroków. Staje się wtedy nielubianym rozwiązaniem na sen (jeżeli Wasz maluszek nie oprotestowuje śpiworka, utrzymajcie go jak najdłużej).

Śpiworek najlepiej jest zamienić na ciepłą piżamkę lub na śpiworek z nogawkami-otworami na stopki. Na korzystanie z kocyka/kołderki (i poduszki) dziecko gotowe jest dopiero po ukończeniu 2,5 lat - wcześniej te rozwiązania są po prostu niepraktyczne, ponieważ dziecko nie będzie w stanie samodzielnie przykryć się w nocy.

Inne bardzo dobrej jakości śpiworki z nogawkami lub wbudowanymi stopkami (o różnych grubościach i w rozmiarach już od 6 miesięcy!) to produkty marki Slumbersac (po polsku "Wymarzony Sen") oraz LoveToDream.

Popularne śpiworki z nogawkami (z ang. "jumper") to śpiworki niemieckiej marki Julius Zollner dostępne w czterech rozmiarach, dla dzieci w wieku od roczku do 5 lat, ale uwaga na numerację: rozmiar 68 przeznaczony jest dla dzieci o wzroście 80-90cm, rozmiar 80 - dla dzieci o wzroście 90-100cm, rozmiar 92 - o wzroście 100-110cm, a rozmiar 104 - o wzroście 110-120cm.

Z kolei bardzo lubiane polarowe piżamki to te marki Carter's - dostępne przede wszystkim w sklepach internetowych. Polarowe pajacyki-piżamki Carter's mają antypoślizgowe stopki, zapinane są na suwak po całej długości chroniony pod szyją patką i są doskonałej jakości (dlatego maksymalnie dwa polarowe pajacyki wystarczą na cały sezon jesienno-zimowy).

Podobne polarowe pajacyki znajdziecie także w internetowym sklepie z ubrankami marki Next.

W sklepach stacjonarnych i online dostępne są dwuczęściowe piżamki polarowe - jeżeli wybierzecie takie rozwiązanie, warto na noc założyć maluszkowi miękkie skarpetki. Pod polarową piżamką lub pajacykiem wystarczy bawełniane body (nocą w naszych domach temperatura nie spada raczej poniżej 18 stopni Celsjusza).

Przepiękną kolekcję śpiworków - klasycznych i z nogawkami - posiada w swojej ofercie firma Angel Baby: od pierwszych dni życia, aż do wieku 5-8 lat! Co więcej, śpiworki tej marki to "śpiworki z misją" - wraz z każdym zakupem Angel Baby przekazuje śpiworki dzieciom przedwcześnie urodzonym w Polsce.

2,5+ ROKU

Standardową pościel (poduszka i kołdra) warto wprowadzić nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 2,5 lat - dopiero wtedy jest szansa, że w nocy, w stanie półsennym, starszak będzie w stanie samodzielnie przykryć się kołdrą, jeśli będzie taka potrzeba. Płaskie, dziecięce poduszki możecie wprowadzić wcześniej, np. w okolicy 18. miesiąca życia Waszego maluszka.

KOMFORT SNU TO TAKŻE SUCHA PIELUSZKA...

Nad ranem temperatura naszego ciała osiąga najniższy dobowy poziom. W połączeniu z bardzo płytkim już snem oraz zwiększającą się gotowością organizmu do rozpoczęcia nowego dnia, mokra pieluszka, może przynosić to zbyt wczesną porę porannej pobudki u maluszka, czyli przed 6:00 rano.

Zalecam więc korzystanie - zwłaszcza na noc - z dobrych jakościowo pieluszek W moim odczuciu właściwy komfort snu zapewniają dziecku pieluszki Pampers Premium Care. Wysokiej jakości pieluszka + śpiworek to odpowiedni komfort snu przez całą noc!

Dzięki nauce samodzielnego zasypiania, już po 6. miesiącu życia Wasz maluszek może budzić się nie więcej niż 2 razy w nocy na karmienia. Potrzeba zmiany pieluszki w nocy zanika, co jest korzystne (takie czynności niekiedy bardzo rozbudzają dziecko, więc jeżeli są potrzebne, zaplanujcie je przed 2:00 w nocy, kiedy sen jest głębszy, a powrót do snu - łatwiejszy).

KIEDY ZMIENIAĆ PIELUSZKĘ W NOCY?

Najlepiej w pierwszej części nocy, czyli najpóźniej około 2:00. Jeśli zmiana pieluszki bardzo rozbudza maluszka, najlepiej jest podzielić nocne karmienie na dwie tury - pieluszkę zmienić między nimi.

... I ZDROWA SKÓRA DZIECKA!

Komfort snu maluszkowi zapewniać będzie również uczucie suchej skóry pod pieluszką i - oczywiście - unikanie odparzeń. Warto więc przed snem nałożyć grubą warstwę kremu na delikatną skórę dziecka. Pupki moich dzieci bardzo dobrze chronił Sudocrem.

---

Jeśli moje zalecenia okazały się pomocne, możesz postawić mi kawę: